“Pacientet me kancer duhet te dine sa vite jete u kane mbetur”

Ilda Hoxha

Të vihen në dijeni pacientët me kancer për vitet që u kanë mbetur ose jo? Kjo është çështja! Projektligji i ri për shërbimin paliativ në Shqipëri i detyron mjekët që të njoftojnë të sëmurët për vitet e jetës që u kanë mbetur, por ndërsa diskutohet në Komisionin e Shëndetësisë, ka nxitur debate të forta mes anëtarëve. Drafti për shërbimin paliativ, përcakton se pacientët duhet të vihen në dijeni për kohën që u ka mbetur në dispozicion për të jetuar, ndërkohë disa anëtarë të komisionit e kanë kundërshtuar këtë pjesë. Ylli Zeçishti, deputet i Partisë Socialiste është shprehur kundër, duke argumentuar se kjo do të ndikonte negativisht te personi, pasi nuk do të bënte më jetë normale, pasi të mësonte këtë lajm. “Nëse ata mësojnë sa jetë u ka mbetur, kjo do të bëjë që ata të jetojnë me vdekjen”, tha Zeçishti. Një kundërshtim tjetër erdhi edhe nga deputeti i PS-së, Eduart Bejko, i cili tha se nuk duhet që pacientët e prekur nga kanceri të jenë në dijeni të kohës së mbetur për të jetuar. Nga ana tjetër, përfaqësuesi i Ministrisë së Shëndetësisë, Gazmend Bejtja, tha se edhe nëse nuk u bëhet e ditur, pacientët do ta kuptojnë vetë situatën, nga ilaçet e rënda që do të duhet të marrin. “Pacienti duhet të vihet në dijeni për sëmundjen, prognozën dhe mënyrën e trajtimit”, theksoi Bejtja. Një tjetër çështje që ngjalli debat ishte edhe ajo e kostos që Ministria e Shëndetësisë paguan për një person të sëmurë me kancer, që është 800 lekë të reja në ditë, për barnat dhe materiale të tjera mjekësore. Edhe pse në më të shumtën e rasteve, personat fatkëqij detyrohen t’i blejnë vetë medikamentet apo qoftë edhe flakonët, për shkak se në spitale herë pas here nuk ka ilaçe për këtë lloj shërbimi. Deputeti i LSI-së, Petrit Vasili, theksoi se një shumë e tillë është mjaft e vogël, sepse kostoja reale e një pacienti me këtë sëmundje është shumë herë më e lartë. Sipas tij vetëm një flakon kushton 6-7 euro në ditë. “Këto janë kosto që më pas do të duhet t’i përballojë Ministria e Shëndetësisë. 800 lekë të reja në ditë janë shumë pak”, deklaroi Vasili. Ligji i ri për shërbimin paliativ për këtë pjesë bazohet edhe në Kartën e Pacientit, e cila thotë: “Çdo pacient ka të drejtën për akses ndaj çdolloj informacioni lidhur me gjendjen e tij shëndetësore, për shërbimet shëndetësore dhe mënyrën e përdorimit të tyre. Një pacient ka të drejtën për t’u njohur me dosjen e tij klinike dhe kartelën mjekësore, t’i fotokopjojë ato, të bëjë pyetje mbi përmbajtjen e tyre”. Projektligji synon të mbrojë dhe të respektojë të gjithë pacientët, për aq kohë jetë sa u ka mbetur.

Shërbimi paliativ do të ofrohet në poliklinika, banesa, spitale ditore, institucione spitalore, si edhe nëpër burgje nga mjekë dhe infermierë të specializuar për këtë lloj shërbimi. Për ata pacientë, të cilët nuk kanë mundësi t’i drejtohen spitalit, mund t’i telefonojnë mjekut dhe sipas projektligjit ai është i detyruar të shkojë në shtëpinë e tij për t’i ofruar shërbimin e nevojshëm. “Një shërbim i cili vjen i ri në kujdesin paliativ është ‘Hospisi’, njësia e specializuar multidisiplinare e shërbimit të kujdesit paliativ, ku mund të ndërthuren ose ofrohen, të paktën një nga shërbimet: shërbimi në banesë, shërbimi me shtretër, shërbimi ditor. Gjithashtu, këto shërbime mund të shoqërohen me programe edukimi, trajnim dhe kërkim në fushën e kujdesit paliativ”, thuhet në projektligj. Ndërkohë, edhe për fëmijët me sëmundje kancerogjene është përcaktuar që të ofrohet shërbimi në të gjitha nivelet, por ndryshe nga të rriturit këta do të kenë ambientet e tyre. Plotësimi i nevojave për kujdesin paliativ, është një proces që shtrihet nga 5 deri në 10 vjet.