Gjuha e urrejtjes ndaj komunitetit LGBT mbetet një nga problemet më të mprehta në shoqërinë shqiptare. Fjalët fyese, komentet diskriminuese dhe sulmet verbale janë bërë pjesë e përditshmërisë për shumë prej nesh. Por pas këtyre fjalëve të rënda fshihen pasoja të rënda për shëndetin mendor, mirëqenien dhe jetën e individëve që përballen me këtë lloj dhune.
Në Shqipëri, shumë persona LGBT jetojnë me frikën e refuzimit, turpit dhe izolimit. Kjo për shkak të një klime ku gjuha e urrejtjes është e përhapur, sidomos në rrjetet sociale, në media, madje edhe në shkolla. Sipas organizatës “Pro LGBT Albania”, 88.6% e të anketuarve janë përballur me gjuhë urrejtjeje në media. Kjo i bën viktimat të ndihen të padukshëm, të pambrojtur dhe shpesh të mbyllur në vetvete.
Pasojat janë të rënda. Studime të realizuara nga organizata shqiptare për të drejtat e komunitetit LGBTI tregojnë se ky grup shfaq më shumë simptoma të depresionit, ankthit dhe mendimeve vetëvrasëse. Shpesh, për shkak të frikës nga paragjykimi, shumë prej tyre nuk kërkojnë ndihmë, gjë që e përkeqëson gjendjen.
Kur urrejtja fshihet nën petkune “mendimi im”
Një nga rastet më të diskutuara ndodhi në vitin 2021, kur pas një debati televiziv ku u përmendën të drejtat e familjeve LGBT, filloi një valë e madhe urrejtjeje në rrjet. Aktivistët si Xheni Karaj dhe persona të tjerë u përballën me linçime, kërcënime dhe ofendime publike. Një nga viktimat, Edlira Mara, deklaroi: “Që prej asaj nate, kemi marrë urrejtje pa fund. Na kanë fyer, na kanë kërcënuar, na kanë bërë të ndihemi të vegjël.”
Problemi thellohet edhe në shkolla, ku sipas një sondazhi të vitit 2018, 66% e mësuesve heshtin përballë bullizmit ndaj nxënësve LGBT, dhe 1 në 5 nxënës thonë se përdorin vetë gjuhë urrejtjeje. Në një mjedis të tillë, të rinjtë LGBT rriten me ndjesinë se nuk janë të mirëpritur, dhe kjo ndikon thellësisht në zhvillimin e tyre emocional.
Por ka shpresë
Megjithatë, ka edhe shembuj pozitivë që frymëzojnë. Organizatat si Aleanca LGBT, Pro LGBT, Streha, Pink Embassy dhe OMSA kanë bërë punë të palodhur për mbështetjen e këtij komuniteti, përfshirë ndihmën ligjore dhe psikologjike, organizimin e aktiviteteve si Parada e Krenarisë dhe fushatat ndërgjegjësuese. Një hap i rëndësishëm është krijimi i platformës “ISIGURT.AL” për raportimin e gjuhës së urrejtjes në internet, ku përdoruesit mund të denoncojnë anonimisht rastet e urrejtjes online.
Po ashtu, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi ka bërë thirrje për të denoncuar gjuhën diskriminuese, ndërsa Urdhri i Psikologut ka ndaluar praktikat e ashtuquajtura “terapi konvertimi”, duke mbrojtur të drejtat e personave LGBT dhe duke dhënë një mesazh të qartë: orientimi seksual nuk është sëmundje.
Dita e sotme nuk është vetëm simbolike. Është një thirrje për veprim.
Gjuha e urrejtjes nuk duhet të tolerohet më në asnjë formë, as në rrjet, as në shkollë, as në media, e as në bisedat e përditshme. Të gjithë kemi përgjegjësi të ngremë zërin kundër saj, të jemi solidarë dhe të krijojmë një shoqëri ku secili ka të drejtën të jetë vetvetja, pa frikë.
Historiaime.al është një zë i pavarur në mbrojtje të të drejtave të njeriut. Ne raportojmë si për shkeljet e të drejtave të njeriut ashtu edhe për histori njerëzore që i promovojnë këto të drejta. Ky projekt synon të ndryshojë qëndrimet jo fort etike karshi të drejtave të njeriut nga ana e medias kombëtare si ajo e shkruar, ashtu edhe ajo vizive dhe media e re online.