Punëtorët e rafinerisë së përpunimit të naftës bruto në Ballsh protestuan sot përpara Kryeministrisë.
Kompania që menaxhon rafinerinë shpalli falimentimin dhe ndërpreu aktivitetin në fillim të vitit 2014, duke i lënë punonjësit prej muajsh pa rroga.
FOTO NGA PROTESTA
/l.k./
Në qarkun e Kukësit ka rënë ndjeshëm numri i lindjeve. Sipas mjekëve, për vitin 2015 ka patur 23% më pak lindje në qytet dhe 34% më pak në zonat rurale.
Shkaku kryesor është emigracioni dhe largimi i çifteve të reja, kryesisht për të kërkuar azil në Gjermani.
Një prej mjekëve të Shërbimit Obstetrik Gjinekologjik “Korab Shehu” në Kukës, ka thënë për Top Channel se “Veçanërisht disa zona janë shumë të ndjeshme, zona e Hasit dhe Shishtavecit kanë një largim masiv të popullsisë, gjë që ka ndikuar në numrin e lindjeve”.
Shqetësuese është rënia e numrit të popullsisë rezidente, që ka të bëjë me migirmin dhe emigrimin e pjesës më aktive të popullsisë. /m.g
Burimi: Top Channel
Pak kohë më parë Ministria e Shëndetësisë publikoi urdhërin se pas 31 dhjetorit libreza shëndetësore do të konsiderohej e pavlefshme dhe të gjithë qytetarët duhet të pajiseshin me kartën e shëndetit.
Raportimet në media mbi rradhët e gjata të qytetarëve që prisnin me ditë të tëra përpara sporteleve mesa duket e detyruan Ministrinë e Shëndetësisë të tërhiqte këtë ultimatum të pamenduar.
Urdhëri u anulua sot, duke u zëvendësuar me një tjetër që thekson shtyrjen deri më 30 prill të afatit për paisjen me kartën e shëndetit.
Përpjekja për të dixhitalizuar shërbimin shëndetësor me anë të kartës së shëndetit nuk bëri gjë tjetër veçse zbuloi gjendjen e shërbimeve publike në Shqipëri, si në aspektin e infrastrukturës ashtu edhe në atë të shpejtësisë së shërbimit.
Veç numrit të vogël të sporteleve që iu kishin vënë qytetarëve në dispozicion, zyrtarët e Ministrisë së Shëndetësisë duket se kanë harruar se për të plotësuar dokumentat e detyrueshme për nxjerrjen e kartës së shëndetit, qytetarëve u duhet të enden nëpër të tjera zyra shtetërore e të përballen sërish me rradhë, shpërfillje e vonesa.
Ndërkohë shteti deklaron me mburrje se ka instaluar një sistem të plotë shërbimesh të dixhitalizuara…
/l.k./
SITUATA NE SPORTELET PER MARRJEN E KARTES SE SHENDETIT NE DISA QYTETE
FIER
Në Fier radhët zihen që në orët e para të mëngjesit dhe qytetarët vijnë edhe prej Patosit, Mallkastrës apo Roskovecit. Ndërkohë në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm Shëndetësor shpjegojnë se radhët janë krijuar pasi qytetarët lënë për në moment të fundit aplikimin. / Ora News
ELBASAN
Në Elbasan duhet zënë radhë që në 04:00 të mëngjesit për të marrë kartën e shëndetit
SHKODER
Në Shkodër, qytetarët shprehen të shqetësuar për rradhët e gjata dhe kaosin e krijuar në sportelin e poliklinikës së qytetit./ “Star Plus”
TIRANE
Qytetarët orë të tëra në rradhë për të marrë kartën e shëndetit/ Channel One
LUSHNJE
Nga Gjergj Erebara
Shumë vite më parë, Shqipëria vendosi të ndalojë shfrytëzimin e shtretërve të lumenjve për të nxjerrë rërë dhe zhavorr për ndërtimin. Argumentet për ndalimin e praktikës së gërryerjes së lumenjve qenë të shumta: e para, gërryerja e lumenjve shkakton shpesh rritjen e shpejtësisë së rrjedhjes së ujërave, rrjedhimisht, gërryerje të brigjeve dhe erozion të tokës bujqësore apo të ndërtimit, gërryerje të këmbëve të urave etj. E dyta: shfrytëzimi i gurit të lumit për ndërtimin e rrugëve krijon rrugë me cilësi të keqe dhe jetë të shkurtër. Inxhinierët argumentonin se gurët e lëmuar të lumit nuk e kishin koeficientin e nevojshëm të fërkimit për të krijuar rrugë që jetojnë gjatë. E treta: Shqipëria nuk vuan nga mungesa e gurëve të malit si burim ndërtimi. E vetmja diferencë është që gurët e lumit janë pak më të lirë se sa gurët e malit. E katërta: gërryerja e lumenjve shkatërron habitatet natyrore dhe botën e gjallë.
Shumë dhe shumë vite më parë, qeveria shqiptare vendosi ndalojë shfrytëzimin e shtretërve të lumenjve për të nxjerrë zhavorr. Ndalimi, kuptohet, mbeti vetëm në letër. Me dhjetëra denoncime në media, veçanërisht për shfrytëzimin e Lumit Erzen pranë Tiranës, ndihmuan për të vënë në punë herë pas here ingranazhet e ndryshkura nga korrupsioni të shtetit shqiptar, por në tërësi, shfrytëzimi i lumenjve u ndal vetëm në rastet kur zhavorri mbaroi. Në ato raste kur zhavorri nuk ka mbaruar, shfrytëzimi vijon, pavarësisht se është zyrtarisht ilegal. Dhe është aq i gjithëpërhapur sa vijon ditën për diell, pranë të gjitha rrugëve kombëtare nga ku shihet nga të gjithë. Nuk është pra e vështirë që të kalosh urën mbi lumin Mat në rrugën Tiranë-Shkodër për të parë malet e mëdha me zhavorr që nxirret nga ky lum. Dhe po të shkosh pak më tutje, në urën e Bahçallëkut pranë Shkodrës, edhe aty shfrytëzimi i lumit është i dukshëm.
Dateri me shumicë
Nja tre vjet më parë, qeveria shqiptare u ndërgjegjësua më në fund se një produkt deti i njohur si dateri (Litophaga litophaga), kishte hyrë në modë në restorantet e peshkut në Shqipëri, pavarësisht se është i ndaluar në pjesën më të madhe të Bashkimit Europian për shkak të dëmit që shkakton nxjerrja e tij nga shkëmbinjtë nënujorë. Më së shumti, kjo lloj gjuetie e paligjshme zhvillohet në Karaburun, një zonë e vogël, e cila është gjithashtu rezervat natyror i mbrojtur. Në fillim të vitit 2014, qeveria deklaroi se kishte ndër mend ta ndalonte konsumimin e daterit duke e luftuar këtë modë nëpër restorante, pra thjeshtë duke gjobitur restorantet që pranonin ta tregtonin. Pas vetëm pak javësh frikësim, në pothuajse çdo restorant peshku në Shqipëri, dateri vijon të ofrohet pa kurrfarë problemi. Qeveria nuk duket e aftë të bëjë asgjë, ose duket tepër e zënë me punë të tjera ose thjeshtë nuk ka vullnetin për të ndaluar shfrytëzimin e paligjshëm të natyrës.
Kafshë të egra sipas dëshirës
Në fillim të vitit 2014, pas shqetësimeve të ngritura nga ekspertët ndërkombëtarë mbi kthimin e Shqipërisë në një destinacion të turistëve të gjuetisë, qeveria vendosi një moratorium dyvjeçar mbi gjuetinë, me argumentin se fauna e egër është pakësuar aq shumë sa situata është bërë kritike. Moratoriumi, i cili skadon vitin e ardhshëm, në një farë mënyre e ka pasur efekt, por pavarësisht dënimeve të ashpra të vendosura për gjuetinë e paligjshme, në shumë restorante të Shqipërisë është e kollajtë të të sjellin kafshë të egra për konsumim. Jo vetëm kaq, por gjuetarët e paligjshëm janë aq pak të frikësuar për mundësinë e ndëshkimit sa e publikojnë aktivitetin e tyre të paligjshëm me krenari në median sociale.
Pyjet
Qeveria shqiptare ka miratuar një vendim të ngjashëm të quajtur “moratorium”, me synimin e ndalimit të prerjes së pyjeve për dhjetë vjet. Pyjet po priten në Shqipëri më së shumti si lëndë djegëse për ngrohje, për shkak se energjia elektrike dhe nafta janë aktualisht shumë të shtrenjta ndërsa gazi nuk pëlqehet nga popullsia.
Fillimisht, Shqipëria ndaloi shumë vite më parë eksportin e qymyrit të drurit, një praktikë që eliminoi një pjesë të mirë të pyjeve në jugun e Shqipërisë dhe më pas, ndaloi eksportin e drurit. Këto ndalime nuk ndihmuan shumë për të mbrojtur pyjet. Përkundrazi, ato vijuan të rrafshohen. Aktualisht, megjithëse moratoriumi ka hyrë në fuqi, qytetarët po denoncojnë në mediat sociale ditë për ditë dhjetëra raste të kamionëve të ngarkuar me drurë që qarkullojnë në rrugët e Shqipërisë.
Duke parë efikasitetin e ndalimeve dhe moratoriumeve të së shkuarës, përfshirë ato kundër gërryerjes së shtretërve të lumenjve, kundër konsumimit të daterit dhe kundër gjuetisë, shpresat se një moratorium kundër prerjes së pyjeve do të sjellin rezultat janë të pakta.
Burimi: BIRN
Një skemë pilote në Leeds, që lejon punëtorët e seksit të punojnë në rrugë pa frikën e arrestimit do të vazhdojë për një kohë të papërcaktuar pasi këshilli njoftoi se ka përmirësuar sigurinë e prostitutave dhe e ka bërë më të lehtë për to që të raportojnë krimet.
Skema, e drejtuar nga policia dhe këshilli lokal, lejon prostitutat të punojnë në një “zonë të menaxhuar” midis orës 7 të pasdites deri në orën 7 të mëngjesit.
Vendimi vjen vetëm tre javë pasi një punëtore seksi u vra në Holbeck, një zonë në qendër të qytetit. Inspektori i policisë së West Yorkshire Sam Millar e quajti skemën “të guximshme” dhe novatore.
“Duke kaluar shumë vite në forcat e rendit, të cilat nuk kanë arritur rezultate në thyerjen e ciklit të punës së seksit, donim të bënim diçka të ndryshme që mund të na ndihmonte për të arritur këto rezultate, të jemi të guximshëm dhe të ndërmarrim disa rreziqe.”
Këshilltari Mark Dobson tha se edhe pse skema nuk është një “kurë universale”, ajo ofron një “qasje pragmatike” për këtë çështje.
Këshilli thotë se skema ka përmirësuar marrëdhëniet e komunitetit, sigurinë e punëtorëve të seksit dhe ka lejuar që prostitutat të raportonin incidentet e ngacmimeve pa u ndeshur me kundërpadi.
Policia në këtë zonë nuk do të lëshojë më paralajmërime ose të bëjë arrestime gjatë orarit të punës të përcaktuar në këtë zonë.
Millar tha se prioritet për skemën është që të bënte punën e seksit të sigurtë.
“Detyra jonë është të ruajmë njerëzit dhe kjo vlen kur njerëzit e vënë veten në situata të rrezikshme,” tha ai.
Është emëruar edhe një oficere policie posaçërisht për të trajtuar rastet e punëtorëve seksit dhe për të garantuar sigurinë e tyre.
Megjithatë, skema është kritikuar nga bizneset lokale, të cilët thonë se gjejnë mbeturina droge dhe veprimtari të paligjshme pranë ambienteve të tyre.
Greg Adams, drejtor i produkteve në firmën AB4, tha për MailOnline se ishte “i tronditur” nga skema.
“Unë isha sinqerisht i tronditur,” tha ai. “Për aq sa më intereson, këshilli dhe policia po thyejnë ligjin duke bërë një sy qorr për këtë çështje. Ka pasur shumë incidente. ”
“Njerëzit po kryejnë marrëdhënie seksuale pranë makinave dhe në muret e ndërtesave. Shumë prej tyre janë përdorues të drogës dhe provat e drogës shihen. ”
Këshilli thotë se numri i ankesave që merr në këtë zonë ka rënë që kur u prezantua skema./A.A
Besa Myftiu ka zgjedhur të rrëfejë tri histori, të tria për tri gra shqiptare që takohen një natë në aeroportin e Fiumicino-s, një natë kur nuk nisen avionë, një natë e destinuar për rrëfime të ngeshme. Anila, Diana dhe Monda tregojnë jetët e tyre, dashuritë dhe pengjet e tyre. Por, libri nuk mbetet deri këtu, ndryshe nuk do të quhej origjinal dhe i papritur. Nuk është i papritur vetëm për teknikën, për stilin, për frymën pezull që të mban subjekti, për karakterizimin e personazheve. Është i tillë, veçanërisht, sepse Besa Myftiu shkon deri në thellësitë më të imta të shpirtit njerëzor, në detaje, në luhatje, në dritëhije dhe zbardhëllima të vështira pas periudhash të errëta. Edhe në kritika dhe opinione të mëparshme, po edhe në vetë pohimet e autores, ky roman thyen disa tabu të shoqërisë shqiptare, po edhe të shoqërive të tjera në botë, siç janë marrëdhëniet incestuale, tradhtitë bashkëshortore, marrëdhëniet e ndërlikuara mes prindërve dhe bijave e bijve të tyre, etj. Dhe, Besa Myftiu nuk e “thyen tabunë” duke përshkruar skena seksi, që do të ishte mjeti më i lehtë dhe i përshkruar nga cilado qenie njerëzore, pa qenë nevoja të jetë shkrimtar, por duke diskutuar peshën e tyre shoqërore dhe individuale në formimin e një njeriu, të një gruaje, të një burri, të një të reje…marrëdhëniet e vështira që burojnë nga tabu të tilla shoqërore, të cilat rëndojnë jetën e njeriut. Një prej shkrimeve të kritikes letrare dhe shkrimtares Astrid dë Larminat, që ka rubrikë letrare në Le Figaro littéraire, për librin e Besa Myftiut Dashuri në kohën e komunizmit shkruan, midis të tjerash: “Ka diçka shekspiriane në këtë roman të autores Besa Myftiu, shqiptare me banim në Zvicër, që shkruan në gjuhën frënge. Ajo e mban fillin e historisë në dy duar, njëra e marrë dhe tjetra e mençur, duke harmonizuar mrekullisht të papriturat befasuese me realizmin e tablosë së ndjenjave dhe forcën e emocioneve(…)Ngaqë dinë ta përdorin me seriozitet dhe lehtësi armën e humorit, personazhet e këtij romani triumfojnë mbi dëshpërimin. Ato e kanë kuptuar tashmë se gëzimi është pjellë e dhimbjes, se dashuritë tragjike mund të jenë shumë të bukura dhe se asgjë nuk është aq e tmerrshme sa duket…”.
Nuk ka nevojë për komente të shumta pas këtyre radhëve. Një mesazh sa më përgjithësues? Që vlera e një vepre letrare qëndron gjithnjë te kuptimëria e saj universale./A.A.
Një shpërthim në sheshin Sultanahmet në qendrën historike të Stambollit ka tronditur sot Turqinë. 10 persona të vrarë dhe dhjetëra të plagosur është bilanci i kësaj tragjedie. Mes viktimave edhe turistë gjermanë. Ka patur një shpërthim kamikaz nga një person i dyshuar për lidhje me ISIS./e.t/
Foto nga Reuters.
Trazirat kundër refugjatëve përfshinë këtë herë qytetin gjerman të Lejpzigut. Qindra protestues anti-refugjatëve, kanë shpërthyen në dhunë në qytetin gjerman të Lejpzig, pas një demonstrate ku bënin thirrje për deportimin e azilantëve dhe mbylljen e kufijve.
Sulmet ndodhën pak orë pasi kancelarja gjermane Angela Merkel pranoi se Evropa e ka humbur kontrollin mbi krizën e refugjatëve. Ekstremistët e djathtë, pasi janë shkëputur nga një marshim paqësor kanë thyer xhamat e dyqaneve dhe restoranteve të emigrantëve dhe i vunë flakën dhjetra makinave. Trazirat në Lejpzig janë ndër më të dhunshmet kundër emigrantëve.
Protesta ishte organizuar nga LEGIDA – dega lokale e lëvizjes PEGIDA- një organizatë anti-emigracion dhe anti-BE.
Policia gjermane tha se ka arrestuar 211 persona të turmës huligane, shumë prej të cilëve ishin me precedent penalë për dhunën.
/m.g
Aktivistë të komunitetit rom dhe egjipitian i kanë nisur një letër kryebashkiakut Veliaj, ku i kërkojnë marrjen e masave për familjet që jetojnë në zonën e Shkozës, të cilat nuk kanë kushtet e domosdoshme për të përballuar dimrin.
Komunitetit rom në këtë zonë prej vitesh i është mohuar e drejta e strehimit dhe jeton në kushte të mjerueshme.
Në ditët e fundit të vitit 2015 fëmija i një familje rome që jeton në zonën e Shkozës ndërroi jetë për shkak të të ftohtit.
“Nuk kaloi shumë kohë nga fatkeqësia që ndodhi në këtë zonë dhe është lënë në heshtje. Në ditët në vijim pritet që moti të përkeqësohet dhe asnjë nga pushtetarët nuk kthen sytë nga ky komunitet”, shkruhet në faqen “Aktivizmi Rom dhe Egjiptian” në rrjetin social “Facebook”.
“Po ju bëjmë me dije se në zonën e Shkozës janë 60 familje të cilat jetojnë në barake, përtej çdo standardi jetese, me një nivel shumë të ulët ekonomik dhe në pamundësi për të përballuar stinën e dimrit. Siç mund të jeni në dijeni, pak ditë më parë një foshnjë humbi jetën për shkak se familja nuk ka mundësi për të siguruar ngrohjen”, thuhet në letrën e dërguar kryebashkiakut Erion Veliaj.
Ata kërkojnë ndihmë për të t’u siguruar mjete ngrohëse si dhe për riparimin e barakave.
“Kërkojmë të na ndihmoni me mjete ngrohëse të cilat janë të përshtatshme me kushtet në të cilat jetojmë. Shpesh përballemi me mungesën e energjisë elektrike, e cila e bën akoma më të vështirë situatën tonë. Gjithashtu kërkojmë ndihmën tuaj për të na mundësuar riparimin e barakave të cilat nuk mund t’i bëjnë ballë reshjeve dhe të ftohtit”, theksojnë më tej banorët. /l.k./
David Bowie la pas një karrierë të pasur kur vdiq të dielën në moshën 69 vjeçare. Që kur u kthye në androgjenin Ziggy Stardust e deri tek xhirimi i një videoje muzikore në hapësirë, Bowie ka bërë histori herë pas here. Këto janë disa nga momentet e tij më novatore:
Ziggy Stardust
Bowie filloi një revolucion kur lindi alter-egoja e tij Ziggy Stardust. Ziggy ishte biseksual, me karakter androgjen i cili vishej me kostume shumë të ngushta dhe fustane, me flokë të kuqe të ndritshme dhe grim të rëndë. Nëpërmjet këtij personi, Bowie parashikoi një të ardhme në të cilën seksualiteti ishte fluid dhe nuk kishte më dy gjini.
Ziggy u prit me reagime të përziera. Disa kritikë u entuziasmuan me stilin e tij – të tjerët nuk ishin rehat me të. “Në Teksas, një djalë nxori një armë dhe më thirri pederast,” tha ai. “Por unë mendoja se fustani ishte shumë i bukur.”
“Askush nuk kishte parë asgjë si to më parë”, i tha Bowie Rolling Stone për rrobat e Ziggy-t.
Një lutje për Freddie-n
Në vitin 1992, Bowie performoi në një koncert në nderim të të ndjerit Freddie Mercury. Në mes të skenës, ai mbajti një fjalim solemn në lidhje me mikun e tij dhe recitoi lutjen e Zotit. Ky ishte një moment me të vërtetë i pabesueshëm.
Burri i Rilindjes
Në se keni menduar se Bowie pati sukses vetëm si muzikant, konsideroni shfaqjet e tij të mirënjohura në filma si “The Man Who Fell to Earth” ose kultin “Labyrinth”.
“Ka disa filma science-fiction që po planifikohen të dalin në vitin e ardhshëm”, shkruan New York Times Richard Eder. “Do të ishim me fat nëse edhe vetëm një ose dy do të ishin përfshirës dhe të bukur sa “The Man Who Fell to Earth”
Bowie ishte gjithashtu një artist i talentuar dhe producent.
Shqetësimi mbi racizmin
Bowie shqetësohej mbi pabarazinë racore në industrinë argëtuese amerikane vite më parë. Në një intervistë të 1983 me Rolling Stone, këngëtari akuzoi MTV pasi nuk shfaqte mjaftueshëm muzikë të krijuar nga artiste me ngjyrë.
“Pse praktikisht nuk ka njerëz me ngjyrë në rrjet?” tha ai. “Mua më duket se ka shumë artistë me ngjyrë që bëjnë video shumë të mira që unë jam i befasuar që nuk po përdoren në MTV.”
(R) evolucioni i stilit
Gjatë dekadave të gjata të karrierës së Bowie, ai pësoi shumë ndryshime.
Që nga fillimi i tij i hershëm në një bandë roku e deri në ditët e shkëlqimit të tij me Ziggy Stardust dhe albumit të tij ” Young Americans ” Bowie e rizbuloi veten e tij më shumë herë se çdo artist tjetër modern. Ndonjëherë, stili i tij pasqyronte epokën në të cilën jetonte, por shumë shpesh, ai frymëzoi tendenca të reja.
Në vitin 1996, Bowie fiton shumë sukses nga lëshimi i singëllit të tij “Lies Telling” në internet. Sipas websitit të tij, mbi 300.000 njerëz e shkarkuan atë që në ditën e parë.
Do të na mungosh, David Bowie./A.A.
Të paktën 10 persona kanë vdekur dhe 15 janë plagosur deri tani, pas një shpërthimi kamikaz në një nga lagjiet turistike të Stambollit. Shpërthimi ka ndodhur në sheshin Sulltanahmet, në afërsi të një stacioni tramvaji, rreth orës 10:20 të mëngjesit, me orën lokale.
Policia turke ka bllokuar sheshin rreth Xhamisë Blu dhe Shën Sofia.
Një prej dëshmitareve që ka parë skenën, ka thënë për Reuters se “Shpërthimi ishte shumë i madh dhe i zhurmshëm. U shokuam. Kur dolëm jashtë pamë trupa të vdekur”.
Eksperti i sigurisë, Michael Horowitz, ka thënë se shpërthimi kamikaz ishte “sulm mbi turistët”. Edhe nga raportet e para, del se viktimat janë kryesisht turistë francez dhe gjerman.
Mediat turke shkruajnë se bëhet fjalë për një sulm terrorist nga një person që është hedhur në erë. Nga raportet fillestare, thuhet se sulmi është kryer nga një femër e paidentifikuar.
/m.g
Besa Myftiu nuk botoi gjë në periudhën shqiptare të rinisë së saj. Shkruante dhe botuesit ia kthenin poezitë me justifikimin se “ishin shumë intime” dhe nuk kishin ndonjë “karakter patriotik apo popullor”. Përvojë shkrimi ishte gazetaria që lëvroi në revistën “Skena dhe Ekrani” një organ deri diku elitar për kulturën dhe artet, por gjithsesi organ zyrtar dhe nën mbikëqyrjen e censurës. Përvojë shkrimi ishte edhe ndonjë skenar si “Unë e dua Erën”, ku duken përpjekje për të trajtuar probleme delikate të botës femërore. Muri i Berlinit kishte rënë. Por, në vitin 1990-1991, të flitej në ekran për një femër që kishte rënë shtatzënë pa qenë e martuar dhe aq më tepër pa e pasur një burrë përkrah, ishte akoma tabu. Besa shkroi këtë histori njerëzore që do të interpretohej nga Luiza Xhuvani dhe Ndriçim Xhepa, nën drejtimin e regjisorit Mevlan Shanaj. Besa Myftiu ka raporte të ngushta me të kaluarën e Shqipërisë komuniste, e cila i shërben si skena ku drama njerëzore nëpërmjet nostalgjisë dhe ëndrrës vjen e bëhet një zhanër tragjikomik. Kështu ndodh te “Rrëfim nga vendet e harruara” i botuar shqip më 2011-n, te përmbledhja me tregime “Drejt së pamundurës”, të cilën ajo prezantoi dy net më parë në Tiranë, dhe u bë shkas për të bërë këtë bisedë me autoren. Shkrimtare, skenariste, pedagoge …
Çfarë ka ndihmuar më së shumti në krijimin e portretit që keni sot?
Të gjitha këto përmblidhen në një togfjalësh më vete: dashuria për artin. Krijimi, letërsia është ajo që i jep ngjyrën kryesore personazhit që jam sot. Të bërit letërsi më ka ndihmuar të përkthej, të jem përkthyese dhe pastaj gazetare e skenariste. Të shkruarit më ka ndihmuar që të aktroj, sepse personazhi ishte i imi. Unë isha brenda atij përjetimi dhe brenda atij personazhi që kisha krijuar vetë për filmin “Yllka”.
Mendoni të keni marrëdhënie të mëtejshme me kinematografinë? Ndonjë skenar, apo rol?
E vështirë. Në letërsi ndjehem shumë më e lirë se sa në kinematografi. Po ju përmend rastin e një skene, të cilën regjisori i filmit nuk e realizoi ashtu siç unë e kisha shkruar. Në skenar unë shihja një qengj të pjekur, ndërsa në film pashë disa thela mishi, të cilat nuk kishin lidhje me imazhin që unë vetë kisha menduar. Kjo për regjisorin ishte një skenë e shtrenjtë, një skenë që kushtonte. Besoj se kjo ngjarje e ka përgjigjen brenda.
Sa ndikon tek ju e shkuara?
Mendoj se, të jesh shkrimtar, në thelb do të thotë të jesh nostalgjik. Kam përshtypjen se nuk ka shkrimtarë që nuk janë nostalgjikë, ashtu siç nuk mund të jesh shkrimtar nëse nuk i kthehesh së shkuarës. Më pëlqen një shprehje e Kamy- së që na thotë se të gjithë jetojmë nga e shkuara dhe shkatërrohemi po nga e shkuara. Për mua e shkuara është një lloj shtyse për të shkuar përpara dhe nëse i kthehem së shkuarës, i kthehem gjithmonë me buzëqeshje dhe me nostalgji. Në njëfarë mënyre, është pikënisja e gjithçkaje që shkruaj.
Çfarë ju josh nga bota shqiptare?
Dielli shqiptar nuk ka të paguar. Më mungon shumë dielli. Edhe hareja që vjen pas çdo situate, qoftë edhe të keqe, më josh.
Si e shihni femrën shqiptare sot?
Ajo ka avancuar në dukje, por në brendësi shoh ndryshime, të cilat janë përtej disa kufijve që duhet të ketë një femër. Nëse dikur po të vishje minifund, të dilte emri në fletërrufe, sot minifundi është në masë, madje ndonjëherë edhe i ekzagjeruar. Do të preferoja që ju të ishit më të kontrolluara në veshje dhe më të lira në mendime. Kur vajta në Zvicër dhe kuptova sesa kishim luftuar ne për të drejtat elementare, me të cilat femrat jashtë lindin, më vinte keq për veten dhe për të gjitha mikeshat e të afërmet e mia.
Shumë i rëndësishëm në romanin tuaj është edhe trajtimi i abortit. Këtë fazë të paktën e kemi kaluar?
Për mua ishte tragjik fakti që nuk lejoheshin mjetet mbrojtëse. Një femre atë kohë i duhej të rrezikonte për të mbijetuar. Aborti nuk ishte i ligjshëm. Një vajzë që mund t’i bënte një lëshim të dashurit të saj të zemrës gjendej papritur buzë vdekjes. Atë kohë dënoheshin të gjithë ata që sillnin kontraceptivë dhe mjete të tjera mbrojtëse nga jashtë. Më vjen mirë që e keni kaluar këtë fazë. Një femër e lënë kështu në duart e fatit, në atë kohë kur nuk të dilnin paratë të rrisje dy fëmijë, duhet të ishte e detyruar të luftonte për të mos pasur një të tretë dhe të ndërmerrte rrezikun për të lënë dy fëmijë të tjerë jetimë.
Përkthimi dhe lexuesi shkojnë “Drejt së pamundurës”
Besa Myftiu rikthehet në Shqipëri për të promovuar librin “Drejt të pamundurës”. Janë nëntë tregime, të ndara në tri pjesë. Në pjesën e parë titulluar “Me syrin e një shqiptareje” trajtohet zbulimi i botës perëndimore. Pjesa e dytë që titullohet “Të shkuara të paharruara” trajton temën e seksualitetit në Shqipëri dhe fatin e gruas shqiptare. Ndërsa, pjesa e fundit titullohet “Histori dashurie”. Të gjitha tregimet janë të inspiruara nga realiteti. Në një tregimet e saj me titullin “Kurva”, Besa shkruan: “ Kurvat e kohës sime ishin të virgjëra, nuk kishin puthur asnjëherë ndonjë djalë dhe nuk dinin asgjë mbi seksualitetin”. “Përshkrimi i ngjarjeve dramatike me ngjyra komike është këndvështrimi i veçantë që dallon shkrimtaren Besa Myftiu. Ajo rrëfen me shumë humor dhe elegancë. Stili është për t’u admiruar, saqë nuk e lëshon dot librin nga dora”, thotë shkrimtarja Amelie Nothomb. “Ka diçka shekspiriane në veprat e Besa Myftiut”, shkruan gazeta franceze Figaro. “Besa Myftiu ka ditur të na bëjë për vete duke u shprehur në një frëngjishte të përsosur pa humbur elementin ekzotik që e ka mahnitur gjithmonë lexuesin perëndimor. Ajo ka mbetur shqiptare, ndonëse plotësisht e integruar në kulturën zvicerane”, shkruan Eugene Enriquez, kryeredaktor i revistës “Nouvelle Revue de Psychosociologie” për librin “Drejt të pamundurës”.
Ju i keni përkthyer vetë veprat tuaja. E keni të vështirë ta lini përkthimin e tyre në duart dhe mendjen e dikujt tjetër?
Çfarë ju tremb nga përkthimi i dikujt tjetër? Unë i kam rishkruar veprat e mia në shqip. Ato nuk janë tërësisht të përkthyera, madje janë aq të paktë elementet e përkthimit sa nuk denjoj të them se janë të përkthyera. Kam shtuar fraza, të cilat nuk ekzistonin në botimin në frëngjisht dhe nuk kam përkthyer frazat që kanë jetë në frëngjisht, por që nuk rrinë në shqip. Nuk kam dashur që t’ia lë dikujt tjetër përkthimin sepse jam e sigurt që do të përfundoja e pakënaqur.
Një ditë me Besën në Zvicër
Si është një ditë e juaja?
Nuk kam një orar për zgjimin. Nis të bëj rreth një orë gjimnastikë e më pas ha një mëngjes të shëndetshëm. Pas mëngjesit, bëj një orë biçikletë dhe pastaj nis punën. Në përgjithësi, mësimdhënien e kam pas drekës. Në Zvicër nuk punohet çdo ditë. Pedagogët punojnë vetëm dy ditë në javë, jo tetë orë, sepse pjesa tjetër e ditës i kushtohet punës intelektuale, kërkimit intelektual. Në mbrëmje, zakonisht shkruaj dhe dal me miqtë e mi. Bëj një jetë që më pëlqen. Si e kapërceni një ndjenjë pasigurie? Unë jam disi fataliste, si grekët e vjetër. Nëse mërzitesh asgjë nuk ndryshon, ndaj është mirë që të shijojmë çdo moment derisa të na trokasë e keqja. Këtë ua them shpesh edhe studentëve të mi. Ndaj në vend që të filloj të ndihem e pasigurt, pretendoj t’i gëzoj çastet deri në momentin kur mërzitja e trishtimi të vijë. Zakonisht, kujtoj një frazë të Epikurit që thotë se të vuash përpara se të vijë e keqja, do të thotë të vuash më shumë se ç’duhet.
Marrëdhënia e Besës me librin
Cili është mendimi i parë që ju ngacmon teksa ju kujtojmë fjalinë e parë të njërit prej romaneve tuaj: “Shtëpia ime ka vendosur të vrasë veten”?
Ajo shtëpi ka qenë një shtëpi me bahçe, një shtëpi që më sjell gëzim kur e kujtoj, një oborr i mbushur plot me fëmijë. Bahçja përpara shtëpisë ka pasur pemë frutore. Më kujtohen edhe komshinjtë që hynin e dilnin shpesh. Para pak kohësh, këtë shtëpi e rrethuan pallate. Gjelbërimi që deri atëherë kishte mbuluar bahçen time do të zhdukej, dielli nuk do ta ngrohte më. Atë kohë mendova se kjo shtëpi nuk do të presë që ta shembin, por ajo do të shembet vetë, do të vrasë veten. Kështu kam menduar se shtëpia ime e meriton një monument. Me të e nisa romanin tim.
Cila janë ato libra të cilat Besa këshillon që t’i lexojë çdokush të paktën një herë në jetë?
“Ushtari i mirë Shvejk” i Jarosllav Hashek, “Martin Iden” i shkrimtarit Xhek London dhe “Kështu foli Zarathustra” i Niçes, paçka se përthimi i tij në shqip nuk më pëlqen. Libri më i mirë në shqip që keni lexuar kohët e fundit? “Dera” nga Ndriçim Ademaj, është një djalë 21-vjeçar që sapo është hedhur në tregun shqiptar. Më pëlqeu shumë poezia e tij.
bio
Besa Myftiu është lindur dhe shkolluar në Tiranë. Në vitin 1991 u largua nga Shqipëria për në Zvicër. Mësoi frëngjishten, mori një diplomë gjuhe dhe nisi të punojë pranë Mireille Cifali, psikanaliste dhe historiane. Jep mësim në Universitetin e Gjenevës në Fakultetin e Shkencave Pedagogjike. Gjithçka e ka shkruar në gjuhën frënge. Është autore e vëllimit poetik “Des amis perdus” botur në dy gjuhë; e romaneve “Ma Légende” (L’Harmattan, 1998, me parathënie të Ismail Kadaresë), “Confessions des lieux disparus” (Editions de l’Aube, 2008, me parathënie nga Amelie Nothomb, dhe “Amours au temps du communisme” (Fayard, 2011); e përmbledhjes me tregime “Le courage, notre destin” (Editions Ovadia, 2007). “Unë kisha dy ëndrra: të realizoja një film dhe të realizoja një doktoratë”, thotë Besa. Më 2001 bëri filmin “Yllka” bashkëprodhim shqiptaro-zviceran dhe më 2002 bëri tezën “Nitezsche et Dostoïevski: éducateurs!” (botuar nga Les Paradigmes 2005). Në tezën “Niçe dhe Dostojevski: edukatorë”, me këtë merrem, se si arti na edukon.”/A.A.
Ligji i ri “Për punëkërkuesit”, përcakton disa detyrime që çdo individ duhet të përmbushë në mënyrë që të mos humbasë statusin e të papunit. Personat duhet të paraqiten çdo muaj pranë zyrës së punës, duhet të raportojnë se kanë bërë përpjekje individuale për të gjetur një punë, duhet të vërtetojë se është refuzuar në programet e nxitjes së punësimit apo i është refuzuar një vend pune qoftë edhe një herë të vetme. Këto dhe disa kushte të tjera nëse nuk zbatohen nga personat “e papunë”, rrezikojnë të humbasin statusin.
Sipas ligjit të ri, status i punëkërkuësit (i të papunit), hiqet ose refuzohet nëse personit i është bërë një ofertë pune apo programe të tjera të përshtatshme dhe ato janë kundërshtuar. Edhe në rastet kur punëkërkuesi nuk kërkon punë, refuzon pjesëmarrjen në formimin profesional, ka gjetur vetë punë apo ka bërë një deklaratë false, nuk do të përfitojë më nga statusi “i të papunit” apo nga ndihma sociale (nëse merrë).
Sipas ministrit të Mirëqenies Sociale dhe Rinisë, Blendi Klosi, ky ligj synon që “të zhdukë dembelizmin pasi shumë nga ata që regjistrohen në zyrat e punës e bëjnë për të përfituar pagesën e papunësisë dhe jo për të gjetur punë”.
Nga ana tjetër, sipas një publikimi të Gazetës Shqiptare, kjo nuk është e vërtetë pasi vet ministria e Mirëqenies Sociale ka nxjerrë shifrat që 48% e të regjistruarve përfitojnë nga programet e ndihmës ekonomike ndërsa 52% nuk kanë asnjë përfitim.
Po ashtu, nga 48% të përfituesve, vetëm 5% janë përfitues të pagesës së papunësisë.
Ky ligj është botuar në fletoren zyrtare ditën e djeshme dhe hyn në fuqi pas 15 ditësh.
/m.g
Fotot e gjahtarëve që mburen me vrasjen e kafshëve të egra në vende të ndryshme të Shqipërisë janë shpërndarë gjerësisht në rrjetet sociale kohëve të fundit.
Ata nuk mund të jenë të painformuar se pretë e tyre janë të paligjshme, pasi çdo lloj gjuetie u ndalua në Shqipëri që prej vitit 2014.
Fotot e gjahtarëve me pretë e tyre në media sociale, kanë alarmuar grupet që punojnë për mbrojtjen e mjedisit, raporton BIRN.
Kujtim Mersini, kryetar i OJQ-së, për Mbrojtjen dhe Ruajtjen e Mjedisit Natyror në Shqipëri, PPNEA, tha për BIRN se ndalimi i gjuetisë duhet të vazhdojë.
Foto denoncuese në faqen “Jeta osh qef” më 4 Janar 2016
“Institucionet në ngarkim duhet të rrisin ndërgjegjësimin për ndalimin e gjuetisë dhe t’i ndalojnë këta shkelës sepse ato krijesa së shpejti do të hyjnë në fazën e shumimit dhe humbjet [nga të shtënat] do të jenë më të mëdha,” tha ai.
Ai thotë se ndalimi ka ulur ndjeshëm nivelin e gjuetisë – por qartazi nuk e ka ndaluar plotësisht.
“Gjuetia ka vazhduar në zonat malore të Pukës, Mirditës, Librazhdit, Dibrës dhe Prespës. Faktet janë online dhe gjithashtu në baret dhe restorantet ku sheh së fundmi kafshë dhe arinj të balsamosur” tha ai.
Këshilltarja e medias në ministrinë e mjedisit, Ana Kekezi, tha se zyrtarët po ndjekin se nga ku janë shfaqur fotot online. Por tha se identifikimi i shkelësve është i vështirë.
Një rast i denoncuar në një faqe të rrjetit social “Facebook” pak kohë më parë, ngjalli reagimin e Drejtorisë Vendore të Policisë Korçë e cila identifikoi personat përgjegjës duke i sekuestruar pushkët dhe ndëshkuar me masë administrative 100 000 Lek.
Moratoriumi i gjuetisë ka merita për rigjallërimin e numrave të zogjve dhe kafshëve të rralla në malet dhe moçalishtet shqiptare.
Ministria e Mjedisit po peshon zgjatjen e moratoriumit me dy vite të tjera, që lidhjet mjedisore e mbështesin fuqishëm. /l.k./
Është prezantuar sot moratoriumi 10-vjeçar për pyjet. Keqadministrimi i hapësirave pyjore për më shumë se dy dekada, ka ulur çdo vit dhe më shumë sipërfaqjen e pyjëzuar në vendin tonë. Vetëm në periudhën 2007 – 2013, janë shkatërruar 216 mijë hektarë pyje.
Për të mbrojtur natyrën nga shkatërrimi dhe për të rijetëzuar hapësirat boshe, do të ndalohet për 10 vitet e ardhshme shfrytëzimi i pyjeve. Në të gjitha akset kryesore ku transportohet lënda drusore, do të vendosen kamera, me qëllim transparencën dhe parandalimin e vënies së zjarreve të qëllimshme.
Gjatë prezantimit të moratoriumit, Kryeministri Edi Rama, ka fajësuar shkatërrimin e pyjeve, shtretërve të lumenjve, shkatërrimiin e argjinaturave e kanaleve kulluese si shkakëtarë të përmbytjeve të përvitshme në Shqipëri. Duke thënë se “nevojiten masa radikale, pa asnjë tolerancë për të frenuar degradimin e mëtejshëm të këtij sektori”.
Sipas ligjit të ri të Pyjeve, administrimi i pyjeve do t’i kalojë në masën 100% organeve të qeverisjes vendore, por do të monitorohet nga Inspektoriati i Mjedisit.
/m.g
Historiaime.al është një zë i pavarur në mbrojtje të të drejtave të njeriut. Ne raportojmë si për shkeljet e të drejtave të njeriut ashtu edhe për histori njerëzore që i promovojnë këto të drejta. Ky projekt synon të ndryshojë qëndrimet jo fort etike karshi të drejtave të njeriut nga ana e medias kombëtare si ajo e shkruar, ashtu edhe ajo vizive dhe media e re online.
