Epidemia e gripit shënon dy viktimat e para; Këshilla si ta parandalojmë

Ministria e Shëndetësisë informoi sot se dy persona humbën jetën në spitalin “Shefqet Ndroqi”, i njohur ndryshe si Sanatoriumi, si pasojë e komplikacioneve të shkaktuara nga gripi. Pacientët e moshave 70 dhe 71 vjeç, vuanin nga sëmundje kronike dhe nuk i mbijetuan prekjes nga virusi AH3.

“Epidemi me intensitet të lartë, por jo me peshë të rëndë shëndetësore”, e ka cilësuar situatën gripale në vend, shefja e Departamentit të Sëmundjeve Infektive në ISHP Silvia Bino në një intervistë për gazetën Panorama.

Dy ditë më parë Ministria e Shëndetësisë urdhëroi mbylljen e shkollave të arsimit parauniversitar, çerdheve dhe kopshteve për të parandaluar përhapjen e virusit të gripit. Ndërkohë që numri i personave që kërkojnë ndihmë pranë institucioneve shëndetësore po rritet, nuk përjashtohet mundësia e mbylljes edhe për një javë tjetër të shkollave dhe evenimenteve publike.

Këshilla për parandalimin dhe kufizimin e gripit nga Instituti i Shëndetit Publik:

– Vaksinimi edhe gjatë sezonit të gripit, është mjeti më që rekomandohet për të parandaluar format e rënda të gripit që mund të rrezikojnë jetën.

-Mbulimi i gojës dhe hundës me shami (mundësisht letre) gjatë kollitjes dhe teshtitjes e cila të hidhet menjëherë në koshin e mbeturinave.

– Të teshtihet apo kollitet duke përdorur gropëzën e bërrylit si mburojë.

– Të mos pështyhet në tokë.

– Larja e menjëhershme, dhe sa më shpesh, e duarve me ujë të rrjedhshëm dhe sapun. ose pastrimi i tyre ato me alkool apo dezinfektantë.

– Mënjanimi i prekjes së syve, hundës dhe gojës.

– Përdorimi i maskave gjatë kollitjes apo teshtitjes, apo në mjedise të mbyllura ku ka grumbullim masiv të njerëzve për një kohë të gjatë.

Masa të distancimit social

– Mënjanimi i kontaktit të ngushtë me njerëzit të cilët janë të sëmurë, pra çdo i sëmurë duhet të mbajë distancë nga të tjerët për ti mbrojtur ata.

– Qëndrimi në shtëpi për çdo të sëmurë.

– Njëkohësisht, në këtë sezon gripi, duhet të përpiqemi të kufizojmë sa më shumë  takimet dhe grumbullimet.

Masa të tjera të kujdesit shëndetësor

– ISHP rekomandon trajtimin me medikamente antivirale për gripin me rekomandimin e mjekut, kryesisht në mjediset spitalore, pasi këto medikamente lehtësojnë shenjat e gripit, kufizojnë kohën e sëmundjes me 1 ose 2 ditë, dhe parandalojnë komplikacionet e gripit si pneumonitë, sidomos në personat që bëjnë pjesë në grupet e përmendura më lart.

– ISHP rekomandon trajtimin simptomatik të gripit sipas rekomandimeve të mjekut.

– Të mos neglizhohet asnjë shenjë e gripit por sidomos vështirësia në frymëmarrje e cila kërkon oksigjenim dhe kujdes shëndetësor të menjëhershëm si dhe të funksionojë menjëherë sistemi i referimit për kujdes spitalor sipas nevojës.

– Gjatë këtij sezoni të gripit përpiquni të menaxhoni stresin, konsumoni sa më shumë lëngje, fruta dhe sidomos ushqime të shëndetshme dhe përpiquni të jeni fizikisht aktivë.

/l.k./

Intervista e plotë e specialistes Silvia Bino për gazetën Panorama:

Çfarë është ky virus?

Kemi të bëjmë me një virus që nuk ka qarkulluar në vendin tonë për një kohë të gjatë. Por deri më tani nuk kemi hasur në raste të rënda.

Sa rrezik paraqet?

Kemi epidemi me intensitet të lartë, por jo me peshë të rëndë shëndetësore. Rreziku varet nga grupmoshat që prek.

Si manifestohet, pra cilat janë shenjat që shfaq?

Manifestohet me temperaturë të lartë, dhimbje të forta muskulore, me dobësi, me sinozit, shenja bronshiti, vështirësi në frymëmarrje dhe deri në pneumoni. Nëse ka vështirësi në frymëmarrje, ne rekomandojmë menjëherë shtrimin në spital.

Këto shenja shfaqen edhe te fëmijët?

Po, janë të njëjtat. Deri më tani numri i fëmijëve të prekur ka qenë tejet i lartë, pasi epidemitë në këto grupmosha përhapen më lehtësisht në raport me kategoritë e tjera. Aktualisht jemi fokusuar te format e rënda për të kuptuar edhe peshën që ka ky virus.

Përveç përhapjes apo masivizimit në popullatë, a ka rrezik për jetën ky virus?

Po, është rreziku për jetën për 10 rastet që janë në reanimacione.

Po ata që preken nga gripi mund të arrijnë në këtë shkallë përkeqësimi?

Të gjitha rastet mund të përkeqësohen, ndaj duhet të tregohemi të kujdesshëm. Për këtë qëllim janë ndërmarrë edhe disa masa, siç ishte ndërprerja e mësimit në shkolla. Kjo për të kufizuar përhapjen e epidemisë, pasi fëmijët janë përçues. Kjo e minimizon përhapjen. Ndërkohë kemi shpërndarë edhe vaksina, rreth 64 mijë doza në të gjithë vendin, dhe po vijojmë të shpërndajmë akoma, sidomos për vaksinimin e njerëzve me probleme shëndetësore.

Për mbylljen e shkollave ka pasur skepticizëm, sepse në 5 ditë që ndërpritet mësimi, a mund të izolohet përhapja e virusit?

Këto teorira kanë dalë nga individë që nuk e njohin problemin. Qoftë edhe për një periudhë të shkurtër, sëmundje të tilla që janë virale, ku efekti i vaksinimit nuk është i menjëhershëm, ndërmerren masat e distancimit social. Masat e distancimit social përfshijnë edhe mbylljen e shkollave, pavarësisht për një kohë të shkurtër, ajo do të japë rezultat në reduktimin e përhapjes.

Ekziston mundësia që edhe javën tjetër shkollat të qëndrojnë të mbyllura?

Mbi bazën e të dhënave që do të kemi, nëse do të gjykohet e nevojshme, do të vijohet me vijimin e masave, ku përfshihet mbyllja e shkollave dhe aktiviteteve të tjera kulturore.

Të kthehemi te vaksinimi, a ka efekt tani te të prekurit?

Po, ka efekt. Vaksinimi mund të kryhet gjatë gjithë sezonit të gripit. Vaksinimi ka një rëndësi shumë të madhe në parandalimin e formave të rënda apo vdekjeve. Ne kemi nevojë për më shumë vaksina, por ne na mungon kultura e të vaksinuarit.

Sa vaksina janë kryer këtë vit?

Deri më tani janë vaksinuar gati 20 mijë persona. Kjo shifër është e ulët në raport me numrin e popullatës. Kryesisht janë personel shëndetësor. Ne deri më tani kemi shpërndarë 64 mijë doza të tjera.

Ju keni një përvojë të gjatë në këtë fushë, vitet e kaluara a jemi ndeshur me situata të tilla të ngjashme?

Natyrisht që ka pasur. Ka pasur tri vite më parë, por ajo që vihet re në këtë situatë është që epidemia ka arritur pikun shumë herët, pra gjatë muajit dhjetor, ndërkohë që më parë muajt me risk të lartë ishin janari dhe shkurti. Virusi AH3 nuk ka qarkulluar për një kohë të gjatë intensive në vendin tonë. Në bazë të të dhënave që ne kemi nga qendra europiane e sëmundjeve, kemi të bëjmë me një variant të këtij virusi, por që për fat të mirë, përkon me virusin që është i përfshirë në vaksinë.

Grupmoshat më të rriskuara cilat janë?

Deri më tani është shfaqur më shumë te fëmijët dhe moshat e reja. Por zakonisht preken edhe ata me probleme shëndetësore, ndaj duhet që ky grup të vaksinohet dhe të ketë kujdes. Duhet të shmanget kontakti me të tjerët, siç janë përqafimet apo puthjet. Të evitohet qëndrimi në ambiente të mbyllura me shumë njerëz. Po ashtu gjatë teshtimave apo kollitjes këshillohet që të mbahet shami.

Faktorët e riskut për përhapjen e këtij virusi cilët janë?

Ky virus nuk ka qarkulluar më parë. Natyrisht edhe temperaturat e ulëta kanë dhënë ndikim. Çdo vit ka qarkulluar më tepër ai që njihet si gripi i derrit. Këtë vit ka përhapje masive AH3, të cilin po përpiqemi që ta izolojmë. Ka edhe viroza të tjera respiratore për të cilat duhet treguar kujdes. Ne po shikojmë në grupmoshat nga 0 deri 1 vjeç edhe qarkullim të disa viruseve jo të gripit, si p.sh., RSV-ja, i cili shkakton sëmundje të rënda te fëmijët e vegjël.

Në çfarë përqindjeje qarkullon ky virus te fëmijët?

Jo në përqindje sa virusi i gripit, por është në qarkullim. Ndaj duhet pasur kujdes dhe duhet kërkuar ndihma e nevojshme shëndetësore.

Mund të themi që jemi në situatë alarmi?

Në fakt, drita e kuqe është ndezur, përderisa bëmë edhe mbylljen e shkollave.